نخلستان های اطراف روستای کهنه و نام های زیبایشان

برگ درختان سبز در نظر هوشیار         هر ورقش دفتریست معرفت کردگار

نام روستای تاریخی کهنه همیشه با کشاورزی  همراه بوده است و کشاورزی این روستا با مربط، دومان، پهروز و صحرا. این روستا روزهای بسیار درخشان و پرثمری را پشت سرگذاشته است. دوران درخشانی در زیر بیل٬ گاوآهن و داس در دست مردمانی سخت کوش در دوران قدیم. مردمانی که در سایه ی زحمات شبانه روزی در نخلستان ها و زمین های زراعی، چشم امید بر آسمان خدا به انتظار بارش رحمت الهی و دلی آکنده از امید بر کشتزارها و نخلستان های خود.

مردمان زحمتکش روستای تاریخی کهنه ساختار اقتصادی زندگی خویش و روستا را بر مبنای تولیدات محصولات کشاورزی بنیاد محکمی نهادند و خود را به مرحله ای از  خود کفایی رساندند که به یمن کشاورزی نیازی ندیدند  به کشورهای حوزه ی خلیج فارس- که در آن زمان رونقی هم نداشت- مهاجرت و امرار معاش نمایند.اما ازاوایل دهه ی شصت چرخ این رونق از حرکت باز ایستاد و ورق برگشت. نخلستان ها رها شدند فرودگاه های کشورهای عربی به روی مردمان روستای کهنه گشوده تر و گشوده تر گردید.از اوایل دهه ی هفتاد مردم دوباره به نخلستان ها بازگشتند اما این بار نه با دید اقتصادی و منبع درآمد بلکه برای داشتن یک مکان تفریحی و یاد بودی از آباء و اجدادشان . در هر نخلستان خانه یا اطاقی و امکاناتی برای اقامتی کوتاه مدت – کمتر از یک شبانه روز– نه مثل گذشتگان که قسمت عمده ی سال را در نخلستان ها بسر می بردند.لازم به ذکر است که دید اقتصادی به کشاورزی– کشاورزی مکانیزه و ماشینی _ از دهه ی هشتاد آغاز و میرود که به روزهای طلایی خود در منطقه مربوط برسد و این امر مایه ی امیدواری می باشد. اکنون در نیمه دوم دهه نود، محصولات نخلستانی، صیفی جات و سبزی جات منطقه مربط در بازار اوز و بخش اوز حرف هایی برای گفتن دارد.

نخلستان های چشم نواز و زیبای روستای کهنه در  دامنه  کوهی نسبتا بلند درجنوبی‌ترین قسمت از سلسله کوه های زاگرس قرار دارند. این نخلستان ها که به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوه قرار دارد در گویش محلی آن را دومان می گویند. نخلستان ها عمدتا در تملک زمین داران و مالکان متمول اوزی از جمله مرحومان یزدانی، هوشیار و سوداگر بود که بعدها به اهالی کهنه که به عنوان کارگر _ نخلبان یا موهر _ بودند،فروخته شد. اکنون این نخلستان ها تماما به مالکیت کهنه ایها درآمده است. علاوه بر آبیاری توسط چاه و تلمبه، از آب های باران های هر چهار فصل که از دره های این کوه ها سرازیر می شوند، بهره مند می شوند.

در هر نخلستان اتاق یا اتاق هایی جهت اقامت شش هفت ماهه در ایام اسفندماه که فصل گردافشانی ( هوبار ) تا فصل برداشت وجود داشت و از بین چند نخلستان هم آب انبارهایی توسط خیرین برای تامین آب شرب ساخته شده است.

نخل درختی است که از تمامی اجزای آن می توان استفاده نمود. فواید نخل و اجزا آن به حدی می باشد که همواره از خرما، هسته،گرده، ریشه آن برای برطرف نمودن و بهبود وضعیت بدن از آنها بهره می برند با پیشرفت علوم تغذیه و پزشکی اهمیت دارویی و خوراکی این میوه نیروبخش هر روز بیشتر به اثبات می رسد .این میوه(خرما و رطب) دارای مقدار زیادی ویتامین آ و ب ، فسفر و کلسیم است که کلسیم، موجب استحکام استخوان های بدن می شود و فسفر یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده مغز بوده و قوه ی بینایی را می افزاید .در خرما قند فراوانی وجود دارد که از سالمترین قند هاست و حتی در بسیاری از موارد مبتلایان به بیماری قند هم می توانند از آن به راحتی استفاده کنند .همچنین خوردن خرما برای کبد بسیار مفید است .بسیاری از دانشمندان علم تغذیه معتقدند که خوردن خرما از ابتلای به بسیاری از سرطان ها جلوگیری می کند و با تحقیقاتی که انجام شده مشخص شده است.که در مناطق خرما خیز که مردم از خرما بیشتر استفاده می کنند تعداد مبتلایان به برخی از سرطان ها بسیار ناچیز است .شیره ی خرما انرژی زا بوده و بسیاری از ورزشکاران برای تقویت بدن خود از آن استفاده می کنند.همچنین برای چاقی صورت و رفع کم خونی نیز بسیار مفید بوده و در موارد بسیاری از شیره ی خرما به عنوان ماسک صورت یاد شده است. بنا به تحقیقات انجام شده، گرده نخل نر، در افزایش قوای جنسی و اسپرم سازی آقایان تاثیر فوق العاده ای دارد.گرده گل نخل نر به عنوان پودر نرم کننده پوست صورت و دست به کار می رود.همچنین در درمان شب ادراری کاربرد دارد.

در طبیعت کمتر درختی می‌توان یافت که مانند نخل همه اجزای آن مفید و قابل استفاده باشد.میوه نخل به صورت‌های مختلف قابل نگهداری و مصرف است و از شاخ و برگ آن نیز همچون هیزم برای گرم کردن و پختن استفاده ‌می‌شوداز تنه و . شاخه‌های خشک نخل در پوشش سقف خانه‌ها و احداث خانه‌های مخصوص (کپر) به کار می‌آید و از برگ آن ــ هم خشک و هم سبز ــ انواع فرش، ظرف و وسایل زندگی ساخته می‌شود.  که در این مقاله نمی گنجد و نیاز به مجال دیگری دارد.

اما با توجه به همه فواید اقتصادی و غذایی این درخت و نخلستان های اطراف مان از نامگذاری آنها غافل نماییم. با توجه به قدمت طولانی مدت این نخلستان ها، فهمیدن معانی نام های آنها تا حدودی سخت و نیاز به افراد متخصص در این حوزه دارد که این واژه ها را ریشه یابی و به معانی آنها دست یابند. در پایان اشاره ای خواهیم داشت  به تعدادی از اسامی نخلستان ها.

مِنَسترو _ گافَه _ دِبرادَرو = دو برادر_ جلیلا که متعلق به شخصی به همین نام بوده _ کَلَندِری = قلندران _  بهرامی _ مهرکو = مهرگان _ بَستُو = بستان _ نَزگانِه = نزهتگاه _ اِهرَو + ایل روان _ دِوک = بین دو کوه _ کهویا کاو = محل رویش درختچه ای به نام کَهور _ مُهِه _ گار _ آرکو _ کاوِه = کوه _ تِرخانه _ خَشکِلِه = خوشگل، زیبا _ باواز= بادوزان _ خرمهر_ صیدو = صیددان _ مربط = محل ارتباط

از بازدید کنندگان محترم تقاضا داریم که نام هایی که در این فهرست فراموش شده اند را به مدیران پایگاه اطلاع رسانی مربوطی یادآوری نمایند.